Oorsprong en naamgeving
De naam Nazareth verwijst naar een voormalige cijnshoeve die al in 1748 op Franse militaire kaarten werd vermeld als Bannest cense. De hoeve lag in een gebied dat destijds tot de gemeente Meerssen behoorde. De naam past binnen een reeks religieus geïnspireerde namen in de regio, zoals Jerusalem, Bethlehem en Rome
Landgoederen en religieuze instellingen
In de 19e eeuw werd het gebied gekenmerkt door landgoederen zoals:
- La Grande Suisse – een buitenhuis van industrieel Petrus Regout, gekocht in 1862.
- Villa Kanjel – oorspronkelijk La Petite Suisse, later verbouwd door Regouts dochter Mimi.
- De Kanjel – een landgoed aan de huidige Mariënwaard.
In 1875 vestigden zich hier de franciscanessen van Nonnenwerth, die een meisjespensionaat oprichtten genaamd Mariënwaard. In 1904 volgden de Ursulinen van Jezus, een Franse congregatie die zich vestigde in het voormalige hotel Bel Air aan de Kasteel Kessenichstraat. Zij richtten een bewaarschool, meisjesschool, internaat en bejaardenzorg op. Dit klooster bleef actief tot 1981 en werd daarna gesloopt.
Stadsontwikkeling in de 20e eeuw
De huidige woonwijk Nazareth werd grotendeels gebouwd tussen 1953 en 1956, met uitbreidingen in de jaren ’60. De wijk werd ontworpen als een typische naoorlogse woonwijk met:
- Zaagtandflats langs de A2 (1953), een herkenningspunt in Maastricht.
- Eengezinswoningen en sociale huurwoningen.
- Antonius van Paduakerk (1959–1961), later gesloopt; alleen de toren en kapel zijn behouden als monument.
De wijk kreeg straatnamen die verwijzen naar Limburgse kastelen. In de jaren ’70 en ’80 werden diverse voorzieningen toegevoegd, waaronder een sociale werkplaats en een ateliergebouw
Monumenten en erfgoed
Nazareth kent meerdere monumentale panden:
- Herenhoeve aan de Meerssenerweg 11 – een 18e-eeuws rijksmonument.
- Villa Van Aubel-Dolmans (1909) – eveneens een rijksmonument.
- Sint-Franciscusschool (1955) – gemeentelijk monument.
- Restanten van de Antoniuskerk – campanile en baptisterium zijn behouden als devotiekapel1.
Recente herontwikkeling
Vanaf 2014 is de wijk grondig gerenoveerd door woningcorporatie Woonpunt:
De wijk kreeg een groene loper, parkeerhoven en een vriendelijker straatbeeld.
Daarna is in 2024 nog een tweede renovatie een “Schilrenovatie” geweest. Hrbij is bij de woningen in Nazareth Noord een isolatie schil om de woningen geplaatst om zo een hoger energielabel te krijgen.
- 195 woningen zijn volledig gemoderniseerd en geïsoleerd.
- 91 extra woningen kregen energielabel A.
- 28 energieneutrale nieuwbouwwoningen zijn opgeleverd in 2023.
- 286 woningen zijn voorzien van CO₂-gestuurde ventilatiesystemen.
Wijkaanpak Nazareth
Onder de noemer Wijkaanpak Pottenberg en Nazareth werkt de gemeente Maastricht samen met partners zoals Trajekt, GGD Zuid-Limburg, Zuyd Hogeschool, Universiteit Maastricht, Servatius, Woonpunt, CNME en bewoners aan een integrale gebiedsontwikkeling.
Doelen van de wijkaanpak:
- Gezonde leefomgeving: meer groen, ruimte voor beweging en ontmoeting.
- Openbare ruimte als ontmoetingsplek: pleinen en straten worden heringericht met aandacht voor klimaatadaptatie (zoals waterberging en hittebestendigheid).
- Herinrichting schoolterrein aan de Kasteel Cartielstraat tot een groen en gezond buurtgebied.
- Participatie: bewoners worden actief betrokken bij het ontwerp en de invulling van de openbare ruimte2.
Sociale en fysieke vernieuwing
- De wijk wordt klaargemaakt voor de toekomst met duurzame materialen, gescheiden riolering, en infiltratievoorzieningen.
- Er is aandacht voor positieve gezondheid, waarbij de openbare ruimte niet alleen functioneel is, maar ook sociaal versterkend werkt.